WNEA Türkiye Stratejisi 2026–2030
WNEA e.V.
Türkiye'deki Alman kalkınma işbirliğinin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesindeki faaliyet alanlarının nesnel sunumu
Bağlam ve Arka Plan
Türkiye kalkınma ve yapısal zorluklar arasındaki gerilimde
Türkiye, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'ya yayılan, stratejik öneme sahip kıtalar arası bir köprü işlevi görmektedir.
Çeşitlendirilmiş ekonomiye sahip üst-orta gelirli bir ülke olarak Türkiye, hem kayda değer büyüme hem de yapısal eşitsizlikler sergilemektedir.
Bölgesel eşitsizlikler, iklim değişikliği, göç ve sosyal adaletsizlik sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları gerektirmektedir.
Türkiye için BM Sürdürülebilir Kalkınma İşbirliği Çerçevesi (UNSDCF) 2026–2030, uluslararası kalkınma işbirliği için üst düzey çerçeveyi oluşturmaktadır. Kapsayıcı yönetişim, ekonomik dönüşüm, iklim direnci, toplumsal cinsiyet eşitliği ve sosyal kapsayıcılığa öncelik vermektedir.
UNSDCF Türkiye 2026-2030
Birleşmiş Milletler Ülke Ekibi ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki resmi işbirliği çerçevesi. Kasım 2025'te imzalanmıştır.
Belgeyi Görüntüle (PDF)8 Faaliyet Alanı
SKH'lere dayalı kapsamlı kalkınma işbirliği yaklaşımı
Kırsal bölgelerde sürdürülebilir ekonomik gelişim, yerel katma değer yaratımı ve dayanıklı yapıların kurulması.
Çevre dostu tarım yöntemleri, toprak koruma ve iklim değişikliğine uyumlu tarım sistemleri.
İçme suyu temini, hijyen altyapısı ve iklim dayanıklı su kaynakları yönetimi.
Yerel enerji sistemleri, temiz enerji teknolojileri ve karbon emisyonlarının azaltılması.
Kırsal bölgelerde eğitim imkanları, mesleki eğitim ve beceri geliştirme programları.
Kadınların ekonomik katılımı, karar alma süreçlerine erişim ve toplumsal cinsiyet adaleti.
Ekosistem koruma, biyoçeşitlilik, iklim dirençli altyapı ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı.
Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, katılımcı karar alma süreçleri ve kurumsal kapasite geliştirme.
5 Desteklenebilir Program
Detaylı program yapısı: hedefler, hedef gruplar, önlemler ve SKH'lere atıflar
Program Hedefi
Kırsal bölgelerde ekonomik direncin güçlendirilmesi, yerel değer zincirlerinin kurulması ve nüfusun stabilizasyonu.
Sorun Referansı
Kentsel-kırsal eşitsizlikler, göç baskısı, eksik altyapı ve piyasalara sınırlı erişim ekonomik potansiyelin gerçekleşmesini engellemektedir.
Hedef Gruplar
Temel Önlemler
- Yerel katma değer zincirlerinin geliştirilmesi
- Kırsal altyapının iyileştirilmesi
- Tarım-dışı gelir kaynaklarının yaratılması
- Kooperatif ve topluluk yapılarının güçlendirilmesi
Beklenen Etkiler
Kırsal bölgelerde gelir artışı, göçün azalması, yerel kapasite artışı ve dayanıklı yapılar.
Birincil SKH'ler
İkincil SKH'ler
Tipik Destek Mantıkları
Program Hedefi
Ekolojik olarak sürdürülebilir, iklim dayanıklı ve uzun vadeli gıda güvenliğini sağlayan tarım sistemlerinin geliştirilmesi.
Sorun Referansı
Yoğun tarım uygulamaları, toprak erozyonu, su kıtlığı ve iklim riskleri üretim temelini tehdit etmekte ve gıda güvenliğini tehlikeye atmaktadır.
Hedef Gruplar
Temel Önlemler
- Agrokolojik yöntemler ve organik tarım
- İklim dayanıklı tohum çeşitleri
- Entegre toprak ve su yönetimi
- Tarımsal danışmanlık ve eğitim
Beklenen Etkiler
Artan toprak verimliliği, kararlı gelir, azaltılmış çevre etkisi, iklim adaptasyonu.
Birincil SKH'ler
İkincil SKH'ler
Tipik Destek Mantıkları
Program Hedefi
Kırsal nüfusa güvenli içme suyu, hijyen ve sanitasyon imkanlarının sağlanması ve su altyapısının iklim değişikliğine uyumlu hale getirilmesi.
Sorun Referansı
Yetersiz su temini, eksik hijyen koşulları ve iklim değişikliğine bağlı aşırı hava olayları sağlığı tehdit etmekte ve dayanıklılığı zayıflatmaktadır.
Hedef Gruplar
Temel Önlemler
- Merkezi olmayan su temini sistemleri
- Hijyen ve sanitasyon altyapısı
- İklim adaptasyonu ve su tasarrufu
- Topluluk tabanlı yönetim modelleri
Beklenen Etkiler
İyileştirilmiş sağlık, azaltılmış hastalık riski, artan iklim dayanıklılığı.
Birincil SKH'ler
İkincil SKH'ler
Tipik Destek Mantıkları
Program Hedefi
Kırsal bölgelerdeki kadınların ekonomik güçlendirilmesi, gelir fırsatları ve karar alma süreçlerine erişim.
Sorun Referansı
Yapısal ayrımcılık, kaynaklara sınırlı erişim ve geleneksel roller kadınların ekonomik potansiyellerini kısıtlamaktadır.
Hedef Gruplar
Temel Önlemler
- Kadınlar için gelir getirici projeler
- Mikro finans ve kredi programları
- Mesleki nitelendirme ve girişimcilik eğitimi
- Kadın ağları ve öz-yardım grupları
Beklenen Etkiler
Artan kadın gelirleri, güçlendirilmiş karar alma, azaltılmış toplumsal cinsiyet eşitsizliği.
Birincil SKH'ler
İkincil SKH'ler
Tipik Destek Mantıkları
Program Hedefi
Gençler ve genç yetişkinler için kırsal bölgelerde eğitim, istihdam ve gelecek perspektifleri yaratılması.
Sorun Referansı
Sınırlı eğitim ve istihdam fırsatları kentlere göç ve beyin göçü ile sonuçlanmakta ve kırsal bölgeleri yaşlandırmaktadır.
Hedef Gruplar
Temel Önlemler
- Kırsal bölgelerde mesleki eğitim
- Genç girişimcilik ve start-up destekleri
- Modern tarım eğitimi ve yenilikçilik
- Mentorluk ve ağ oluşturma
Beklenen Etkiler
Artan istihdam olanakları, azaltılmış göç, güçlendirilmiş kırsal topluluklar.
Birincil SKH'ler
İkincil SKH'ler
Tipik Destek Mantıkları
• Programlar 1–3 yapısal temeli oluşturmaktadır
• Programlar 4–5 sosyal istikrarı ve uzun vadeli etkiyi artırmaktadır
• Tüm programlar UNSDCF uyumlu, SKH hizalı ve modüler olarak birleştirilebilir
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
Birleşmiş Milletler Gündem 2030 çerçevesinde program oryantasyonu
STK'nın Türkiye'deki faaliyet alanları sistematik olarak Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne (SKH) yönlendirilmiştir. Her program birden fazla SKH'ye katkıda bulunur ve böylece daha büyük kalkınma etkileri için sinerjiler yaratır.
Bu bütünsel yaklaşım, BM Sürdürülebilir Kalkınma İşbirliği Çerçevesi (UNSDCF) 2026–2030 ile uyumludur ve Birleşmiş Milletler, AB, BMZ ve diğer çok taraflı kuruluşların öncelikleriyle tutarlıdır.
Stratejik Öneriler
Etkili uygulama için temel prensipler
Programlar bireysel olarak veya birleştirilmiş paketler halinde uygulanabilir ve mevcut kaynaklara ve bağlama göre uyarlanabilir.
Köy toplulukları, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği uzun vadeli kurumsal sürdürülebilirlik ve yerel sahiplenme sağlar.
Düzenli izleme ve etki değerlendirmeleri şeffaflık sağlar ve öğrenme süreçlerini mümkün kılar.
Toplumsal cinsiyet, iklim ve katılım gibi kesitsel konular tüm programlarda yapısal olarak sabitlenmiştir.
Programlar BMZ, AB, UNDP, FAO, IFAD ve diğer çok taraflı kuruluşların finansman mantıklarıyla uyumludur.
Tüm faaliyet alanları BM'nin Türkiye için Sürdürülebilir Kalkınma İşbirliği Çerçevesi 2026–2030'a doğrudan katkıda bulunur.
Sunulan strateji, Türkiye'de kırsal bölgeler için kapsamlı, SKH hizalı ve destek sağlayıcılarla uyumlu bir kalkınma yaklaşımı sunmaktadır. Sekiz faaliyet alanı ve beş program aracılığıyla ekonomik, ekolojik ve sosyal iyileştirmeler için temel oluşturulmaktadır.
Modüler yapı, kesitsel entegrasyon ve yerel sahiplenmeye odaklanma, uzun vadeli, sürdürülebilir ve ölçeklenebilir projelerin uygulanmasını mümkün kılmaktadır.